De wereldwijde Corona-epidemie is al een aantal maanden aan de gang. Daar waar logistiek Nederland initieel ‘slechts’ uitdagingen in de toevoerketen ervoer kwam voor veel organisaties een periode van crisismanagement, met logistiek als belangrijk onderdeel, kijken. Nu, ca. 2 maanden na onze intelligente lockdown, hebben organisaties weer de tijd om verder vooruit te kijken. Wat zal er structureel veranderen in onze business? En welke effecten zijn slechts tijdelijk? Welke impact hebben deze op onze logistiek? Vragen die gesteld moeten worden door (logistieke) organisaties om zich op een adequate wijze aan te passen aan de ‘nieuwe werkelijkheid’.
In dit korte interview tussen Douwe Grijpstra (Panteia) en Martin Dröge (Bestuurslid Vereniging Logistiek Management) zoomen we verder in op de effecten van de Covid-19 pandemie op de logistieke arbeidsmarkt in Nederland.
MD: Panteia doet al jarenlang onderzoek naar de logistieke arbeidsmarkt voor de Topsector Logistiek. Welke wezenlijke verschillen verwachten jullie in het aanstaande onderzoek?
DG: ‘Eigenlijk is het lastig te zeggen omdat we nu nog maar relatief kort te maken hebben met deze nieuwe werkelijkheid. Wel hebben we op basis van de vier scenario’s van het CPB een aantal ramingen gedaan die deze week naar de Tweede Kamer verzonden worden. Uitgaande van het meest waarschijnlijke, CPB scenario 2, zijn er een aantal voorzichtige voorspellingen mogelijk. In dit scenario zien we een krimpende arbeidsmarkt in 2020 en stevig herstel in 2021. We verwachten dan dat de vraag naar gekwalificeerd logistiek personeel gestaag doorgroeit en in 2025 weer op het niveau van 2019 is.
MD: Binnen die overkoepelende prognose; welke verschuiving worden er zichtbaar op korte en lange termijn?
DG: ‘Wat we duidelijk zien is dat het aantal nieuwe vacatures meteen is gekelderd. Sommige organisaties en distributiecentra liggen/lagen nagenoeg stil waar anderen een flinke piek kennen. E-Commerce is bijvoorbeeld een markt waar we een blijvende grotere vraag naar logistiek personeel verwachten. Ook is het bekend dat arbeidsmigranten waar mogelijk nog huiswaarts zijn gekeerd en dat dit kan leiden tot een tekort aan medewerkers in de distributiecentra, nu en ook op langere termijn. Zeker als de Oost-Europese economieën ook goed betaalde werkgelegenheid dichterbij huis kunnen bieden of als ze in Duitsland gaan werken.’
MD: Wat zijn de grootste bedreigingen waar de BV Nederland Logistiek rekening mee zou moeten houden?
DG: ‘We hebben in het verleden gezien dat bedrijven tijdens crisistijden minder bereid zijn om stages te begeleiden, overigens over de gehele arbeidsmarkt gezien en niet alleen binnen logistiek. Dit zou op termijn het tekort aan gekwalificeerd logistiek personeel in de hand kunnen werken. Zeker als we in scenario 3 of 4 van het CPB uitkomen, zal het voor de groep die nu de arbeidsmarkt betreedt lastiger worden een passende baan te vinden. Hiermee ontstaat het risico dat vanwege diverse redenen gekozen wordt voor een carrièrestart in een andere richting. Als deze professionals vervolgens niet meer terugkeren naar het vakgebied betekent dat een flinke stagnatie van de ontwikkeling van logistiek Nederland.
MD: Welke kansen biedt de huidige situatie voor de logistieke arbeidsmarkt dan wat jou betreft?
DG: ‘Duidelijk is dat de strijd om gekwalificeerd personeel even tijdelijk gestaakt was/is. Nog steeds is er meer vraag dan aanbod maar in een andere verhouding dan voorheen. Dit zorgt er in ieder geval
voor dat ook de wat kleinere en onbekende organisatie meer kans heeft logistiek talent aan zich te binden. Daarnaast is het aannemelijk dat de automatisering en mechanisatie van logistiek binnen organisaties wat zal versnellen waarmee de vraag naar professionals uit die hoek in verhouding wat stijgt.
MD: Daar ligt dus voor beide uitdagingen een verantwoordelijkheid voor het bedrijfsleven om collectief de instroom van logistiek talent te blijven bevorderen?
DG: ‘Zeker weten. En niet alleen voor het bedrijfsleven; ook MBO’s, Hogescholen en de overheid moeten betrokken zijn. Als er niet kort op de bal gespeeld wordt dan is dit een structurele bedreiging voor de instroom van gekwalificeerd personeel is de komende jaren. Kijk bijvoorbeeld naar de bouw- en technische sectoren; die worstelen nog steeds met het aantrekken van de juiste professionals wat stamt uit de passieve houding ten aanzien van opleiden in de vorige economische crisis.’
MD: Tot slot, zou je onze leden nog iets mee willen geven?
DG: ‘Denk niet alleen aan de korte termijn. Vooral bedrijven die niet of nauwelijks door de crisis zijn geraakt of waar het zelfs erg goed mee gaat zouden moeten investeren in opleidingen. Meer in het algemeen moet de logistiek de samenwerking met onderwijs en regionale partijen zoeken om he beroepsonderwijs overeind te houden en personeel dat zijn baan dreigt kwijt te raken naar andere logistieke bedrijven toe te leiden.’
